Σύνδρομο κληρονομικού καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών
Το σύνδρομο κληρονομικού καρκίνου του μαστού και του καρκίνου των ωοθηκών (Hereditary breast and ovarian cancer - HBOC) έχουν συσχετιστεί με παθογόνες μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2. Η νόσος χαρακτηρίζεται από εμφάνιση πολλαπλών και πολυεστιακών καρκίνων σε νεαρή ηλικία (συνήθως πριν τα 50 έτη), με ενδεχόμενη εμφάνιση και σε συγγενικά πρόσωπα. Τα άτομα με μία μοναδική μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 ή BRCA2 έχουν αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση μελανώματος και καρκίνου των ωοθηκών, του πέους, της περιτοναϊκής κοιλότητας, του προστάτη, του παγκρέατος καθώς και άλλων τύπων καρκίνου.
Κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου
Τύπος Καρκίνου |
BRCA1 |
BRCA2 |
Μαστού (γυναίκες) |
55-72% (μέχρι τα 70 έτη) |
45-69% |
Μαστού (άνδρες) |
1-2% |
6-8% |
Ωοθηκών (συμπεριλαμβανομένων του πέους και του περιτόναιου) |
39-44% |
11-17% |
Παγκρεατικός |
1-3% |
3-5% (μέχρι τα 70 έτη) |
Προστάτη |
29% (μέχρι τα 85 έτη) |
60% (μέχρι τα 85 έτη) |
Μελάνωμα |
1.6% (όπως και στον γενικό πληθυσμό) |
Αυξημένος κίνδυνος |
Γενετικό Υπόβαθρο
Α. Αιτιολογία
Τουλάχιστον 5-10% όλων των καρκίνων μαστού και 10-15% όλων των καρκίνων των ωοθηκών προκαλούνται από βλάβες στο γονιδίωμα.
Β. Συχνότητα
Μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2
- 1/400 στο γενικό πληθυσμό
- 1/40 στο πληθυσμό των Εβραίων Ασκενάζι
Γ. Κληρονομικότητα
Γονιδιακές, παθογόνες βλάβες στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 κληρονομούνται με αυτοσωμικό επικρατή χαρακτήρα και σχετίζονται με το σύνδρομο HBOC. Μεταλλάξεις στα BRCA1 και BRCA2 έχουν, επίσης, συσχετιστεί με αναιμία Fanconi (αυτοσωμικός υπολειπόμενος χαρακτήρας).
Δ. Παθογόνες Μεταλλάξεις
- Οι παρακάτω μεταλλάξεις αποτελούν το 99% των παθογόνων μεταλλάξεων στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 σε Εβραίους Ασκενάζι
- BRCA1 c.68_69delAG (185delAG)
- BRCA1 c.5266dupC (5382insC)
- BRCA2 c.5946delT (6174delT)
- Άλλες παθογόνες μεταλλάξεις έχουν βρεθεί σε διάφορους πληθυσμούς, όπως στον Αφρικάνικο, Άμις, Αμμασαλίκ και πληθυσμούς της Ισλανδίας.
Γονίδιο |
Διαταραχή |
Κληρονομικότητα |
BRCA1 |
Σύνδρομο HBOC Συσχετιζόμενοι τύπου καρκίνου: μαστός, ωοθήκες, πέος, περιτόναιο, πάγκρεας, προστάτης |
Αυτοσωμικό Επικρατές |
Αναιμία Fanconi, ομάδα S |
Αυτοσωμικό Υπολειπόμενο |
|
BRCA2 |
Σύνδρομο HBOC Συσχετιζόμενοι τύπου καρκίνου: μαστός, ωοθήκες, πέος, περιτόναιο, πάγκρεας, προστάτης, μελάνωμα |
Αυτοσωμικό Επικρατές |
Αναιμία Fanconi, ομάδα D1 |
Αυτοσωμικό Υπολειπόμενο |